Isılçiftler –Termokupl (TC’lar)
Termokupl, sıcaklığı ölçmek için kullanılan cihazlara verilen addır. Bir iletkenlik oluşturmak üzere
birleştirilmiş iki farklı metalik telden oluşur. Bağlantı noktası ısıtıldığında veya soğutulduğunda,
termokuplun elektrik devresinde ölçülebilen küçük bir voltaj üretilir ve bu üretilen voltaj sıcaklığa karşılık
gelir.
RTD Sensörler
Termokupl ile karşılaştırıldığında genellikle daha doğrusaldır ve ölçüm aralığı sapmasızdır. Ancak platin
içerikleri ve daha karmaşık yapıları nedeniyle termokupllardan daha pahalıdırlar. RTD’lere “direnç
termometreleri” de denir. RTD’ler elektriksel direnç prensibi ile çalışır. Dirençteki değişimi ölçmek için
üzerinden küçük bir akım geçirmek gerekir.
Platin Direnç Termometreleri
Platin Direnç Termometresi (PRT) yüksek saflıkta platin tel sarımı içerir. PRT elementinin direnci, diğer
sensör tiplerine göre, sıcaklık ile en doğrusal değişimi gösterir.
Standart Platin Direnç Termometresi (SPRT), Ulusal Standard Laboratuvarları ve sanayide, Sıcaklık
Skalası 1990 (ITS-90)’a göre izlenebilir yüksek doğruluktaki, sıcaklık ölçümlerinde kullanılır.
Termistör’ler:
Termistör yarı iletken malzeme olup, elektriksel direnci sıcaklık ile doğrusal olmayan oran ile değişir.
Termistörler, hassasiyetleri, küçük boyutları, sağlamlığı ve düşük maliyeti nedeni ile tercih edilir.
Termistörün doğruluğu, tasarım ve yapısına bağlıdır. Maliyeti düşük termistörler, genellik ile elektriksel
uygulamalarda kullanılır. Termistörler (termal dirençler) sıcaklığa bağlı değişken dirençlerdir. İki tip
termistör vardır, Pozitif Sıcaklık Katsayısı (PTC) ve Negatif Sıcaklık Katsayısı (NTC). Sıcaklık arttığında
PTC termistör direnci artacak ve NTC termistör direnci azalacaktır. Sıcaklık düştüğünde ters tepki
gösterirler. Termistörde kullanılan malzemenin türü, sıcaklıkla değişen direncin ne kadar değiştiğini
belirleyecektir. Termistörler doğrusal değildir, yani direnç ve sıcaklık arasındaki bağlantı düz bir çizgi
oluşturmaz, grafik üzerinde bir eğri oluşturur; hattın nerede oturduğu ve ne kadar değiştiği termistörün
nasıl yapıldığına bağlıdır.
Infrared (IR) Sıcaklık ölçümü
Kızılötesi sıcaklık ölçüm teknolojisi, temassız bir sıcaklık ölçümü yöntemidir. Burada, bir cismin, Planck
yasasına göre, diğer şeylerin yanı sıra sıcaklığından bağımsız olan elektromanyetik radyasyon yaydığı
gerçeğinden yararlanılır. Bunun için çeşitli kızılötesi dedektör türleri kullanılır. Ölçüm cihazları, nokta
ölçümleri ve kızılötesi ölçümler için kızılötesi termometrelere veya pirometrelere ayrılmıştır.